तपाईंलाई थाहा छ, जब कसैले आफ्नो जिन्दगी अरूको सेवा गर्न समर्पित गर्छ, त्यो साँच्चिकै प्रेरणादायक हुन्छ, होइन त? आइतबारको दिन, ३१ भदौ, नीलसागर सेवाश्रम नेपालगन्जकी संस्थापक अध्यक्ष सरिता खनाललाई रामबाबु-ज्ञानु समाजसेवा पुरस्कार प्रदान गरिएको थियो। यो पुरस्कार उनकै जीवनको संघर्ष र निष्ठा देखेर दिइएको हो, जुन कुरा सबैले एकपटक सोच्नै पर्ने कुरा हो।
नीलसागर सेवाश्रम: वृद्धवृद्धाको सेवा र संरक्षणको मार्ग
साँचो भन्नुपर्दा, यो पुरस्कार केवल एक औपचारिकता मात्र थिएन। यो त सरिता खनाल र उनको संस्थाको अथक सेवाको सम्मान थियो। ध्रुव नेपालको भनाइअनुसार, नीलसागर सेवाश्रमले शारीरिक र मानसिक रूपमा कमजोर वृद्धवृद्धालाई खाना, बास, र उपचारको व्यवस्था गर्दै उनीहरूलाई सम्मानजनक जीवनयापनको अवसर प्रदान गरिरहेको छ। यसलाई कसरी नजरअन्दाज गर्न सकिन्छ र? यत्रो ठूलो काम, जसले यति धेरै जीवनलाई राम्रो बनाइरहेको छ। मेरो मतलब, यस्तो कामले हाम्रो समाजलाई नै परिवर्तन गर्न सक्छ, हैन त?
तर, के यो सेवाश्रम मात्र हो जसले यस्तो काम गरिरहेको छ? हैन, यो त एउटा उदाहरण मात्र हो। माया घर नेपालकी सुभद्रा प्याकुरेल, अपाङ्ग पुनर्स्थापना केन्द्रका उदयबहादुर लिम्बू, र हाम्रो बाल संरक्षण सम्पदाका विनीता अर्याल पनि रामबाबु-ज्ञानु समाज सेवाबाट सम्मानित भएका छन्। यी सबै संस्थाहरूले समाजमा अतुलनीय योगदान पुर्याएका छन्। तपाईंले कहिलेकाहीं सोच्नुभएको छ कि समाजले कति आवश्यक छ यस्ता सेवाहरू?
समाजसेवा र पुरस्कारको महत्त्व
समाजसेवा भनेको केवल दयालुता होइन, यो त हाम्रो जिम्मेवारी पनि हो। यो पुरस्कारले के देखाउँछ भने, जब कोही आफ्नो क्षमता र स्रोतहरू अरूको भलाइका लागि प्रयोग गर्छ, त्यो सम्मानको हकदार हुन्छ। नीलसागर सेवाश्रम र अन्य संस्थाहरूले समाजमा एउटा नयाँ ढंगको आशा र सम्भावना दिएको छ। हुन त, हामी प्रायः सोच्ने गर्छौं कि सरकारले यस्ता काम गर्नु पर्छ, तर वास्तविकता भने फरक छ। निजी प्रयास र संस्थाहरूले पनि समाजमा ठुलो प्रभाव पार्छन्।
यो खबरले मलाई कस्तो लाग्यो भने, के हामी सबैले यस्ता संस्थाहरूलाई आफ्नो तर्फबाट केहि मद्दत गर्न सक्दैनौं? के हामीले उनीहरूका कामको प्रशंसा मात्र होइन, योगदान पनि गर्न सक्दैनौं? हरेक सानो प्रयासले ठूलो परिवर्तन ल्याउन सक्छ भन्ने कुरा त हामीले नै बुझ्नुपर्ने हो।
सेवा र योगदानको कुरा गर्दै
म अझै पनि सोच्दैछु, नीलसागर सेवाश्रमजस्ता संस्थाहरूले कसरी आफ्नो सारा शक्ति र समर्पण वृद्धवृद्धाको जीवन सुधार्न खर्च गरिरहेको छ। यो त केवल एउटा उदाहरण हो; हाम्रो देशभरि यस्ता संस्थाहरूले यस्तै किसिमको काम गरिरहेका छन्। यदि हामीले सबै यस्ता प्रयासलाई साथ दिँदै अगाडि बढ्न सकेको भए, समाजमा कति सकारात्मक परिवर्तन आउँथ्यो होला, हैन त?