Table of Contents
“सुन तस्करको लूट, सियोदेखि पहाडसम्म” भन्ने उखान यहाँ पूर्ण रूपमा लागू हुन्छ। नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरण, जसले नेपालको इन्टरनेट र दूरसञ्चार क्षेत्रलाई नियमन गर्छ, अहिले अनलाइन अपराधको शिकार बनेको छ। एक हप्तादेखि प्राधिकरणको वेबसाइट इन्डोनेसियाली ह्याकरहरूको नियन्त्रणमा रहेको छ। ‘मनाडो मेगा टिम’ नामक ह्याकर समूहले साइट ह्याक गरी अनलाइन सट्टेबाजी प्लेटफर्मको प्रचार गरिरहेको खुलासा भएको छ।
प्राधिकरणकै वेबसाइटमार्फत अवैध सट्टेबाजीको प्रचार
“पानीमाथिको ओभानो बन्नु कति सहज छ तर सफा पानीमा डुब्नु कति जोखिमपूर्ण?” प्राधिकरण, जसले यस्ता अनलाइन अवैध गतिविधिलाई रोक्न भूमिका खेल्नुपर्ने हो, अहिले आफ्नै प्लेटफर्मबाट अनलाइन सट्टेबाजी साइटको प्रचार गरिरहेको छ। यो विरोधाभासले प्राधिकरणको विश्वसनीयता र साइबर सुरक्षाको स्थितिमा गम्भीर प्रश्न खडा गरेको छ।
ह्याकरले प्राधिकरणको वेबसाइटमा ‘आईडेटोटो’ नामक सट्टेबाजी प्लेटफर्मको प्रचार गरेका छन्। यो साइटले आफूलाई हङकङ, सिङ्गापुर र सिड्नीको प्रमुख सट्टेबाजी प्लेटफर्म भएको दाबी गरेको छ। साइटको विभिन्न पेजमा सट्टेबाजीको लिंक राख्नुका साथै केही पेजमा इन्डोनेसियाली गीतसमेत राखिएको छ।
समस्या कहाँबाट सुरु भयो?
साइबर सुरक्षा विज्ञका अनुसार प्राधिकरणको साइटको कुनै कमजोर पेजबाट ह्याकरले मुख्य डोमेनसम्म पहुँच हासिल गरेका हुन्। “यो मुख्य वेबसाइट ह्याक नगरी सम्भव हुँदैन,” एक अनुसन्धानकर्ताले भने।
गुगलमा ‘website:nta.gov.np/supply/’ खोज्दा ३०० भन्दा बढी पेजमा अनलाइन सट्टेबाजीको विज्ञापन देखिन्छ। यी पेजहरूमा इन्डोनेसियाली भाषामा विभिन्न सन्देश र गीतहरू समेत समावेश छन्।
ह्याकिङको समय र प्रकृति
छ दिनअघि गुगल सर्चमा बेटिङ प्रोमोशनको लिंक देखिन थालेको पाइएको छ। यो आधारमा ह्याकरहरूले एक साताअघि वेबसाइट कब्जामा लिएको अनुमान गरिएको छ। नेपालमा यस्ता अवैध सट्टेबाजी प्लेटफर्म कानुनतः प्रतिबन्धित छन्। तर, नियमनकारी निकायकै वेबसाइटमा यस्तो गतिविधि हुनु गम्भीर विषय हो।
प्राधिकरणले कसरी जवाफ दिनेछ?
“जहाँ छाल आउँछ, त्यहीँ बलियो ढुंगा चाहिन्छ।” अहिले प्राधिकरणले आफ्नो साइबर सुरक्षामा सुधार गर्दै, ह्याकिङका स्रोत पत्ता लगाउन र वेबसाइट पुनःस्थापना गर्न काम गरिरहेको जनाएको छ। तर, यसले प्राधिकरणको साइबर सुरक्षा प्रणाली र यसको प्रभावकारितामाथि प्रश्न उठाएको छ।
यस्ता घटना रोक्न के गर्न सकिन्छ?
साइबर सुरक्षामा ‘पेशागत र सावधानीपूर्वक काम’ महत्वपूर्ण हुन्छ। प्राधिकरणजस्ता संस्थाहरूले आफ्ना डिजिटल प्लेटफर्महरूलाई नियमित रूपमा परीक्षण गर्दै कमजोर पक्षहरूलाई बलियो बनाउन आवश्यक छ।
साथै, जनताको भरोसा फर्काउन प्रभावकारी कदम चाल्नुपर्ने आवश्यकता छ। “आफ्नै घरलाई सुरक्षित राख्न नसक्नेले समाजलाई सुरक्षा दिन सक्छ?” यो प्रश्नले प्राधिकरण र अन्य सरकारी निकायहरूलाई सोच्न बाध्य पार्नुपर्छ।
निष्कर्ष
नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणको वेबसाइटमा भएको यो ह्याकिङ प्रकरणले नेपालको साइबर सुरक्षाको स्थिति र चुनौतीको संकेत गर्दछ। प्रविधिको दुरुपयोग रोक्न र जिम्मेवारी निर्वाह गर्न सबै निकायहरू एकजुट हुनुपर्ने बेला आएको छ।
तपाईंलाई यो समाचार कस्तो लाग्यो? कृपया तपाईंको धारणा टिप्पणीमा राख्नुहोस्।