Table of Contents
के सहकारी संस्थामा चोर पलाउँदै छन्? स्वर्णलक्ष्मी सहकारी काण्डले के सिकाउँछ?
काठमाडौं, १८ पुस – “आफ्नो गाडिएको रूखलाई खन्याउनु भनेको आफ्नो भविष्यलाई तहसनहस गर्नु हो।” सहकारी संस्थाको इतिहासले हामीलाई यही पाठ सिकाउँछ। तर, कालिमाटीस्थित स्वर्णलक्ष्मी बहुउद्देश्यीय सहकारी संस्थाको प्रकरणले भने यस्तो सन्देश दिन्छ— जब व्यवस्थापन असक्षम हुन्छ र पारदर्शिता हराउँछ, तब सामाजिक ढाँचा नै भत्किन्छ।
गत बिहीबार, काठमाडौं जिल्ला प्रहरी परिसरले स्वर्णलक्ष्मी सहकारी काण्ड सम्बन्धी अनुसन्धान प्रतिवेदन सरकारी वकिल कार्यालयमा बुझाएको छ। यो प्रतिवेदनले ४४ व्यक्तिलाई प्रतिवादी बनाउन सुझाव दिएको छ। सहकारीलाई पारदर्शी वित्तीय प्रणालीको मेरुदण्ड मानिन्छ। तर, यहाँको आरोपित व्यवस्थापनले १ अर्ब १९ करोड रुपैयाँभन्दा बढी अपचलन गरेको ठहर छ।
कसरी भयो अपचलन?
स्वर्णलक्ष्मी सहकारीले आफ्नो खाताबाट १६ भन्दा बढी कम्पनीमा २३ करोड ३७ लाख रुपैयाँभन्दा बढी रकम स्थानान्तरण गरेको देखिएको छ। यी कम्पनीमध्ये हर्बो इन्टरनेसनल प्रालि, जसका सञ्चालक गीतेंद्रबाबु (जीबी) राई हुन्, सबैभन्दा ठूलो अपराधको केन्द्र बनेको छ। यस कम्पनीमा मात्र १० करोड २७ लाख रुपैयाँभन्दा बढी अपचलन भएको छ।
जीबी ग्रुप अफ कम्पनी र कुमकुम हर्बल इन्डस्ट्रिज जस्ता कम्पनीहरूले समेत लाखौं रुपैयाँ अपचलन गरेको प्रमाण भेटिएको छ।
प्रहरीको भूमिका र चुनौती
प्रहरीले पहिलो चरणमा ६० दिनसम्म हिरासतमा राखेर विस्तृत अनुसन्धान गरेको छ। यस क्रममा सहकारीको कागजात, झुठा ऋण सम्झौता, र अन्य वित्तीय विवरणहरूको अध्ययन गरियो। प्रहरी वृत्त कालिमाटीले सुरु गरेको अनुसन्धानलाई परिसर काठमाडौंले सम्हाल्दै थप ठोस प्रमाण सङ्कलन गर्यो।
जाहेरीको सुरुवातमा ठगी रकम १ अर्ब ११ करोड रुपैयाँ भएको भनिए पनि थप पीडितहरूले उजुरी गरेपछि यो आँकडा १ अर्ब १९ करोड रुपैयाँभन्दा माथि पुगेको छ।
राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीको सभापति मुछिए
अहिलेसम्मका अनुसन्धानले देखाएको छ कि राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापति एवं पूर्वगृहमन्त्री रवि लामिछानेसमेत यो काण्डमा मुछिएका छन्। यो समाचारले राजनीतिक वृतमा थप तरङ्ग ल्याएको छ।
कानूनी प्रक्रिया र भविष्यको बाटो
प्रहरीले बुझाएको प्रतिवेदनका आधारमा जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालयले अदालतमा मुद्दा दर्ता गर्नेछ। यसपछि थप अनुसन्धानका लागि नयाँ चरण सुरु हुनेछ।
सिक्ने पाठ र हाम्रो जिम्मेवारी
यो घटना कुनै नौलो होइन। “आफ्नै घरको छानो चुहिँदा पराइको घरमा दोष देखाउने” प्रवृत्ति हाम्रो समाजमा गहिरो छ। सहकारी संस्था, जो विश्वासको प्रतीक हो, यसरी अपचलनको शिकार हुनु दुखद मात्र होइन, शर्मनाक पनि हो।
तर, हामी सबैलाई यो घटना चेतावनी हो। सहकारीमा लगानी गर्दा सावधानी अपनाउनु, व्यवस्थापनलाई पारदर्शी बनाउनु र सरकारी नियमन कडा बनाउनु अत्यावश्यक छ।
निष्कर्ष
सहकारी संस्थाको मूल उद्देश्य समुदायलाई आर्थिक सहकार्यको बलियो जालो प्रदान गर्नु हो। तर, स्वर्णलक्ष्मी सहकारी काण्ड जस्ता घटनाले यस व्यवस्थालाई बदनाम गर्छ। यो केसले सहकारी संस्थाको पारदर्शितालाई सुदृढ गर्न हामी सबैलाई गम्भीर भएर सोच्न बाध्य बनाएको छ।
के तपाईँले पनि कुनै सहकारी संस्थामा यस्तै समस्या भोग्नु भएको छ? तपाईँको अनुभव तल कमेन्टमा साझा गर्नुहोस्।