एक बिहान, म आफ्नो आमासँग कुरा गर्दै थिएँ। उहाँले आफ्नो स्वास्थ्यको बारेमा केही कुराहरू बताउनुभयो, र कुराकानीको क्रममा चाँडै menopause (महिनावारी रोकिने) को बारेमा कुरा निस्कियो। मलाई याद छ, मलाई त्यो शब्द सानोमा कति अनौठो लाग्थ्यो, तर आज यसको अर्थ धेरै गहिरो छ। आजको व्यस्त जीवनशैलीमा धेरै महिलाहरूले समय भन्दा अगाडि नै यो अवस्थाको सामना गरिरहनुपरेको छ, जसलाई untimely menopause भनिन्छ। यो एउटा गम्भीर समस्या हो, जसले महिलाहरूको प्रजनन क्षमतामा मात्र नभई समग्र स्वास्थ्यमा पनि नकारात्मक असर पार्छ।
तपाईंलाई पनि कहिल्यै यस्तो लागेको छ कि समय कति छिटो बितिरहेको छ? हामी आफ्नो profession, household र social life मा यति व्यस्त हुन्छौं कि आफ्नो स्वास्थ्यलाई ध्यान दिन नै बिर्सन्छौं। Dr. Mani Kapur, Obstetrician-Gynaecologist, Therapeutic Contact Hospital भन्नुहुन्छ, “आजकलको life-style, जसमा power stress, environmental toxins र गलत खानपानको कारणले महिलाहरूमा चाँडै menopause देखिने समस्या बढिरहेको छ।”
यो कुरा बुझ्न जरुरी छ कि early menopause केवल महिनावारी रोकिनु मात्र होइन। यसले हाम्रो fertility, psychological well-being र power diseases को threat लाई पनि बढाउँछ। धेरै महिलाहरूले यसलाई stress वा work burnout को संकेत सम्झेर बेवास्ता गर्छन्, तर यसले दीर्घकालीन स्वास्थ्य समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ। उदाहरणका लागि, estrogen को कमीले osteoporosis, cardiovascular illnesses र cognitive decline जस्ता समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ।
मेरो एक साथी, जो भर्खरै 38 वर्षकी हुनुहुन्छ, उनलाई केही महिनादेखि irregular menstruation को समस्या थियो। सुरुमा उनले यसलाई सामान्य ठानेकी थिइन्, तर जब sizzling flashes र temper swings पनि देखिन थाले, तब उनी physician को सल्लाह लिन गइन्। जाँचपछि थाहा भयो कि उनलाई untimely menopause भएको छ। यो खबर सुनेर उनी धेरै निराश भइन्, तर उनले हार मानिनन्। उनले आफ्नो life-style परिवर्तन गरिन्, स्वस्थ खानपानमा ध्यान दिइन् र नियमित train गर्न थालिन्।
अब, म तपाईंहरूलाई केही त्यस्ता life-style suggestions बताउन चाहन्छु, जसले तपाईंलाई untimely menopause बाट बच्न मद्दत गर्न सक्छ:
१. नियमित checkup गराउनुहोस्: यदि तपाईंलाई irregular cycles वा अन्य कुनै unexplained signs देखिएमा तुरुन्तै gynaecologist सँग परामर्श गर्नुहोस्। Hormone-level assessments जस्तै FSH, AMH, वा estradiol take a look at गराउनुहोस्।
२. स्वस्थ खानपानमा ध्यान दिनुहोस्: आफ्नो weight loss plan मा calcium, vitamin D, magnesium र omega-3 fatty acids जस्ता पोषक तत्वहरू समावेश गर्नुहोस्। Flaxseeds, soy र legumes जस्ता phytoestrogen युक्त खानेकुराहरू पनि खानुहोस्। “Diet हाम्रो शरीरको लागि gas हो,” मलाई याद छ मेरी हजुरआमाले भन्नुहुन्थ्यो।
३. Stress administration गर्नुहोस्: आजको digital युगमा stress administration गर्न एकदमै गाह्रो छ। तर यो आवश्यक छ। On-line Information Nepal : Darakh On-line मा हामी digital detox को बारेमा कुरा गरिरहन्छौं। Meditation, yoga, वा आफ्नो मनपर्ने pastime गरेर stress कम गर्नुहोस्। पर्याप्त निद्रा लिनुहोस् र आफ्नो psychological well being लाई प्राथमिकता दिनुहोस्।
४. नियमित व्यायाम गर्नुहोस्: Train ले तपाईँको समग्र स्वास्थ्यलाई राम्रो राख्न मद्दत गर्छ। Weight fluctuations, thyroid issues, र autoimmune circumstances बाट बच्न नियमित व्यायाम गर्नुहोस्। “A sound physique has a sound thoughts,” भन्छन्।
५. पर्यावरणमा ध्यान दिनुहोस्: Plastics, cosmetics र packaged meals मा पाइने endocrine-disrupting chemical substances बाट बच्नुहोस्। यस्ता chemical substances ले hormonal disruptions निम्त्याउन सक्छन्।
Dr. Kapur को अनुसार, “Early menopause लाई silent intruder जस्तो लाग्न सक्छ, तर यो सधैं irreversible हुँदैन, र यो handle गर्न नसकिने पनि हुँदैन।” सही जानकारी, screenings र life-style choices को साथ महिलाहरूले आफ्नो hormonal well being लाई सुरक्षित राख्न सक्छन्। हामीले आफ्नो fast-paced life लाई आफ्नो स्वास्थ्य भन्दा अगाडि बढ्न दिनु हुँदैन।
मलाई विश्वास छ, यदि हामी सचेत भएर आफ्नो जीवनशैलीमा परिवर्तन ल्याउन सक्छौं भने, हामी untimely menopause जस्ता समस्याहरूबाट बच्न सक्छौं। On-line Information Nepal : Darakh On-line सधैं तपाईंहरूको साथमा छ, तपाईंहरूलाई सही जानकारी र प्रेरणा दिनको लागि। याद राख्नुहोस्, तपाईंको स्वास्थ्य तपाईंको प्राथमिकता हो।
