जब राज्यले आफ्ना नागरिकहरूलाई न्याय दिन सक्दैन, तब शासकहरूले बुझ्नुपर्छ कि उनीहरूले आफ्नो कर्तव्य पूरा गर्न सकेका छैनन्। यदि शासकहरूले आफ्ना नागरिकहरूलाई गरिबीबाट मुक्त गर्न सक्दैनन् भने, उनीहरूले सिंहासनमा बस्ने अधिकार गुमाउँछन्। युधिष्ठिरले आफ्नो जीवनभर सत्य र न्यायको लागि लडे, तर उनले पनि आफ्नो राज्यमा गरिबी देख्नुपरेको थियो। आज, हाम्रो समाजमा पनि त्यस्तै अवस्था छ। गरिब र भूमिहीनहरू अझै पनि न्यायको पर्खाइमा छन्। के हामी युधिष्ठिर जस्तै आफ्नो कर्तव्यबाट पछि हट्ने?
कैलालीको जोशीपुर गाउँपालिकामा भूमिहीन दलित, सुकुम्बासी र अव्यवस्थित बसोबासीहरूको जग्गा नापनक्सा सुरु भएको छ। यो खबरले धेरैलाई आशा जगाएको छ, तर यो एउटा लामो र कठिन यात्राको सुरुवात मात्र हो। के यो नापनक्साले उनीहरूको जीवनमा परिवर्तन ल्याउला? के उनीहरूले आफ्नो जग्गाको लालपुर्जा पाउलान्? यो समयले नै बताउनेछ। तर, एउटा कुरा निश्चित छ, दरख अनलाइन सधैँ उनीहरूको साथमा रहनेछ।
जोशीपुरमा भूमिहीनहरूको जग्गा नापनक्सा सुरु: लालपुर्जा पाउने आशा
कैलाली, असार १६ – कैलालीको जोशीपुर गाउँपालिकाले भूमिहीन दलित, भूमिहीन सुकुम्बासी र अव्यवस्थित बसोबासीहरूको जग्गा नापनक्सा सुरु गरेको छ। गाउँपालिका अध्यक्ष चित्र बहादुर चौधरीले वडा नम्बर २ बाट नापनक्साको शुभारम्भ गरेका छन्।
जोशीपुरको तथ्याङ्क:
- वडा नम्बर २ मा: भूमिहीन दलित १७, भूमिहीन सुकुम्बासी ४२ र अव्यवस्थित बसोबासी ४४४ गरी जम्मा ५०३ घर
- गाउँपालिकाभरिमा: भूमिहीन दलित ५९, भूमिहीन सुकुम्बासी ३७६ र अव्यवस्थित बसोबासी ३,९३८
गाउँपालिका अध्यक्ष चौधरीले आर्थिक वर्ष २०८२/०८३ भित्र जोशीपुरका सबै भूमिहीन दलित, भूमिहीन सुकुम्बासी र अव्यवस्थित बसोबासीहरूले लालपुर्जा पाउने बताएका छन्। "जोशीपुर गाउँपालिकामा जग्गा नापनक्साका लागि कन्ट्रोल पोइन्ट थिएन, त्यो स्थापना भइसकेको छ। अब नापनक्साको काम चाँडै सुरु हुनेछ," उनले भने। नापनक्साको काम गाउँपालिकाका प्राविधिक सुरेन्द्र पाण्डेको टोलीले गरिरहेको छ।
भूमिहीन समस्या: एउटा जटिल चुनौती
नेपालमा भूमिहीन समस्या एउटा जटिल चुनौती हो। धेरै वर्षदेखि, हजारौं मानिसहरू जग्गाको स्वामित्व बिना नै बसिरहेका छन्। यसले उनीहरूको जीवनमा धेरै कठिनाइहरू ल्याएको छ। उनीहरूले गरिबी, अभाव र सामाजिक बहिष्करणको सामना गर्नुपरेको छ।
भूमिहीन हुनुको अर्थ के हो? यसको अर्थ हो, आफ्नो घर नहुनु, आफ्नो खेत नहुनु, आफ्नो पहिचान नहुनु। भूमिहीन हुनुको अर्थ हो, राज्यबाट कुनै सुविधा नपाउनु, कुनै अधिकार नहुनु। भूमिहीन हुनुको अर्थ हो, समाजमा दोस्रो दर्जाको नागरिक हुनु।
जोशीपुरको प्रयास: एउटा आशाको किरण
जोशीपुर गाउँपालिकाले भूमिहीनहरूको लागि जग्गा नापनक्सा सुरु गरेर एउटा सराहनीय काम गरेको छ। यो एउटा आशाको किरण हो, जसले उनीहरूको जीवनमा परिवर्तन ल्याउन सक्छ। यदि यो योजना सफल भयो भने, यसले अन्य गाउँपालिका र नगरपालिकाहरूलाई पनि यस्तै काम गर्न प्रेरित गर्नेछ।
तर, यो काम त्यति सजिलो छैन। जग्गा नापनक्सा गर्नु एउटा जटिल प्रक्रिया हो। यसमा धेरै चुनौतीहरू छन्। जग्गाको सीमा निर्धारण गर्नुपर्छ, जग्गाको स्वामित्व प्रमाणित गर्नुपर्छ, र जग्गाको वर्गीकरण गर्नुपर्छ। यी सबै कामहरू गर्नको लागि धेरै समय, स्रोत र जनशक्ति चाहिन्छ।
दरख अनलाइनको भूमिका: सत्यको खोजी
दरख अनलाइन एउटा समाचार पोर्टल हो, जसले सधैँ सत्यको खोजी गर्छ। हामी जनतालाई सही सूचना दिन प्रतिबद्ध छौं। हामी भूमिहीनहरूको समस्यालाई उजागर गर्न र उनीहरूको आवाजलाई सरकारसम्म पुर्याउन चाहन्छौं। हामी जोशीपुर गाउँपालिकाको प्रयासलाई समर्थन गर्छौं र यसको सफलताको कामना गर्छौं।
हामी यो पनि विश्वास गर्छौं कि भूमिहीन समस्याको समाधानको लागि सरकारले एउटा दीर्घकालीन योजना बनाउनुपर्छ। सरकारले भूमिहीनहरूलाई जग्गा उपलब्ध गराउनुपर्छ, उनीहरूलाई घर बनाउनको लागि ऋण दिनुपर्छ, र उनीहरूलाई शिक्षा र रोजगारीको अवसर दिनुपर्छ।
तपाईंको भूमिका: परिवर्तनको लागि आवाज उठाउनुहोस्
तपाईं पनि यो परिवर्तनको हिस्सा बन्न सक्नुहुन्छ। तपाईं आफ्नो गाउँपालिका र नगरपालिकामा भूमिहीनहरूको समस्याको बारेमा आवाज उठाउन सक्नुहुन्छ। तपाईं उनीहरूलाई सहयोग गर्न सक्नुहुन्छ। तपाईं दरख अनलाइन जस्ता समाचार पोर्टलहरूलाई समर्थन गर्न सक्नुहुन्छ।
याद राख्नुहोस्, परिवर्तन एउटा लामो यात्रा हो। यसमा धेरै चुनौतीहरू छन्। तर, यदि हामी सबै मिलेर काम गर्यौं भने, हामी अवश्य सफल हुनेछौं।
निष्कर्ष: न्यायको लागि संघर्ष जारी छ
जोशीपुरको घटनाले हामीलाई एउटा महत्त्वपूर्ण सन्देश दिन्छ: न्यायको लागि संघर्ष जारी छ। भूमिहीनहरू अझै पनि आफ्नो अधिकारको लागि लडिरहेका छन्। हामीले उनीहरूलाई समर्थन गर्नुपर्छ। हामीले उनीहरूको आवाजलाई सरकारसम्म पुर्याउनुपर्छ।
हामी यो पनि याद राख्नुपर्छ कि भूमिहीन समस्या एउटा जटिल समस्या हो। यसको समाधानको लागि सरकार, नागरिक समाज र जनता सबै मिलेर काम गर्नुपर्छ।
अन्तमा, म यो भन्न चाहन्छु कि दरख अनलाइन सधैँ तपाईहरूको साथमा रहनेछ। हामी सत्यको खोजीमा लागिरहनेछौं। हामी जनतालाई सही सूचना दिइरहनेछौं। र हामी भूमिहीनहरूको अधिकारको लागि आवाज उठाइरहनेछौं।
