शहरको चमक कि जिन्दगीको धिक्कार? १५ लाखमा दिल्लीमा राजा, मुम्बईमा भिखारी!

कहिलेकाहीं सोच्छु, “जिन्दगी के हो?” एउटा LinkedIn पोस्टले मेरो मनमा यही प्रश्न उब्जायो। एउटा सामान्य देखिने पोस्ट, तर यसले देशभरि नै ठूलो बहस सिर्जना गर्‍यो। के साँच्चै सहर अनुसार हाम्रो जीवनशैलीको मूल्य यति धेरै फरक हुन्छ र?

त्यो पोस्टमा एउटा मार्केटिंग एक्जिक्युटिभले दिल्ली, बेंगलुरु र मुम्बईमा १५ लाखदेखि ५० लाखसम्मको वार्षिक आम्दानीले कसरी फरक जीवनशैली दिन्छ भनेर तुलना गरेका थिए। हाँसीमजाकको शैलीमा लेखिएको भए पनि, यसले धेरैको मन छुयो। साँच्चै भन्ने हो भने, सहरमा बस्नुको ‘return on funding’ (ROI) के हो?

आजको समयमा यो subject किन महत्वपूर्ण छ भनेर बुझ्नु जरुरी छ। हामी सबै राम्रो जीवन बिताउन चाहन्छौं, तर के राम्रो जीवनको परिभाषा पैसा मात्र हो? के ठूलो सहरमा धेरै कमाउनु नै सफलता हो? कि सानो सहरमा शान्ति र सन्तुष्टि खोज्नु?

दिल्लीमा १५ लाखमा आरामदायी घर, राम्रो ग्याजेट, र राति अबेरसम्मको nightlife पाउन सकिन्छ रे। बेंगलुरुमा ३० लाख कमाउँदा कम्पनीका सुविधाहरू, क्याब, र मध्यरातसम्मका social occasions मा रमाउन सकिन्छ। तर मुम्बईमा ५० लाखले पनि सानो अपार्टमेन्ट र व्यस्त जीवन धान्न मुस्किल पर्छ भन्ने कुराले धेरैलाई सोच्न बाध्य बनायो। “City burnout” को कुरा धेरैले गरे। मानसिक शान्ति र समयको मूल्य कति?

मलाई याद छ, एकपटक म पनि यस्तै dilemma मा फसेको थिएँ। काठमाडौंमा एउटा राम्रो जागिर थियो, तर सधैं stress हुन्थ्यो। ट्राफिक, प्रदूषण, र कामको चापले मलाई थकित बनाउँथ्यो। अनि मैले एउटा सानो सहरमा जाने निर्णय गरे। सुरुमा डर लागेको थियो, तर पछि थाहा भयो कि खुशी पैसामा मात्र हुँदैन रहेछ। मेरो अनुभवमा, मानसिक स्वास्थ्य र पारिवारिक जीवनको सन्तुष्टि ठूलो कुरा हो।

धेरैले कमेन्टमा आफ्नो अनुभव सुनाए। कसैले इन्डोरमा ५ लाखमा खुशी भएको बताए, भने कसैले मुम्बईमा आठ अंकको तलब भए पनि लोकल ट्रेनमा यात्रा गर्नुपर्ने बाध्यताको बारेमा लेखे। यो बहस मजाकबाट गम्भीर विषयमा परिवर्तन भयो। वित्तीय योजना, सामाजिक गतिशीलता, र मानसिक स्वास्थ्य कसरी शहरी जीवनसँग जोडिएका छन् भन्ने बारेमा धेरैले सोचे। एउटा अध्ययनले देखाएको छ कि सहरमा बस्ने मानिसहरूमा मानसिक समस्याको जोखिम गाउँमा बस्ने मानिसहरूभन्दा बढी हुन्छ।

तपाईंलाई पनि कहिल्यै यस्तो लागेको छ कि कति कमाउनु चाहिँ ठिक हो? कति पैसा भएपछि चाहिँ म खुशी हुन्छु? के तपाईं आफ्नो काम र जीवनशैलीबाट सन्तुष्ट हुनुहुन्छ?

यहाँ केही ideas छन् जसले तपाईंलाई आफ्नो जीवनशैलीमा सन्तुलन ल्याउन मद्दत गर्न सक्छ:

१. Digital Detox: आजकल हामी धेरै समय social media मा बिताउँछौं। एउटा “digital detox” ले तपाईंको psychological well being मा धेरै सुधार ल्याउन सक्छ। हप्तामा एक दिन फोन र इन्टरनेटबाट टाढा बस्ने प्रयास गर्नुहोस्।

२. Mindfulness Apply: ध्यान र योगले तपाईंलाई वर्तमानमा focus गर्न मद्दत गर्छ। हरेक दिन १०-१५ मिनेट ध्यान गर्ने बानी बसाल्नुहोस्। यसले तपाईंको stress कम गर्छ र focus बढाउँछ।

३. Set Sensible Targets: ठूला लक्ष्यहरू राख्नु राम्रो हो, तर ती लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न नसक्दा निराश हुनुहुन्छ भने, साना र प्राप्त गर्न सकिने लक्ष्यहरू बनाउनुहोस्। एउटा सानो सफलताले पनि धेरै motivation दिन्छ।

४. Monetary Planning: आफ्नो आम्दानी र खर्चको योजना बनाउनुहोस्। धेरै पैसा कमाउनुभन्दा पनि कसरी त्यसलाई सही तरिकाले व्यवस्थापन गर्ने भन्ने कुरा महत्वपूर्ण हुन्छ। वित्तीय योजनाले तपाईंलाई आर्थिक stress कम गर्न मद्दत गर्छ।

५. Self-Self-discipline: जीवनमा सफलता पाउन self-discipline धेरै महत्वपूर्ण छ। आफ्नो routine बनाउनुहोस् र त्यसलाई पालन गर्ने प्रयास गर्नुहोस्। उदाहरणका लागि, बिहान सबेरै उठ्ने, train गर्ने, र स्वस्थ खाना खाने बानी बसाल्नुहोस्।

मलाई थाहा छ, परिवर्तन सजिलो छैन। तर एउटा सानो प्रयासले पनि ठूलो फरक पार्न सक्छ। जर्ज बर्नार्ड शाले भनेका छन्, “Life is not about discovering your self. Life is about creating your self.”

On-line Information Nepal : Darakh On-line ले सधैं तपाईंको जीवनलाई सहज र खुसी बनाउन मद्दत गर्ने प्रयास गर्छ। तपाईं पनि आफ्नो अनुभव र विचारहरू हामीसँग साझा गर्न सक्नुहुन्छ।

त्यसैले, आजैदेखि आफ्नो जीवनशैलीमा परिवर्तन ल्याउने प्रयास गर्नुहोस्। आफ्नो psychological well being लाई प्राथमिकता दिनुहोस्, स्वस्थ बानी बसाल्नुहोस्, र जीवनलाई खुशी बनाउने कुराहरूमा focus गर्नुहोस्। On-line Information Nepal : Darakh On-line सधैं तपाईंको साथमा छ।

जिन्दगी एउटा यात्रा हो, गन्तव्य होइन। यो यात्रालाई रमाइलो बनाउनुहोस्। Darakh On-line मा यस्तै प्रेरणादायी कथाहरू पढ्दै गर्नुहोस्!