साँझ पर्न थालेपछि झ्याल खोलेर चिया पिउने बानी थियो मेरो। तर आजकल त डर लाग्छ, ढोका खोल्न पनि। लामखुट्टेको बिगबिगीले हैरान बनाएको छ। तपाईंलाई पनि कहिल्यै यस्तो भएको छ? साँझ पर्नेबित्तिकै लामखुट्टेले आक्रमण गर्छन्, अनि रातभरि टोकेर हैरान पार्छन्। यो समस्याले गर्दा धेरैको दैनिकी नै प्रभावित भएको छ।
आजकल त On-line Information Nepal : Darakh On-line मा पनि धेरैले लामखुट्टेबाट बच्ने उपायहरु सोधिरहनुहुन्छ। साँच्चै भन्ने हो भने, यो समस्या world warming र अव्यवस्थित शहरीकरणले गर्दा झन् बढ्दै गएको छ। एउटा सानो लामखुट्टेले dengue, malaria जस्ता डरलाग्दा रोगहरु निम्त्याउन सक्छ। त्यसैले यसबाट बच्न केही उपायहरु अपनाउनु एकदमै जरुरी छ।
धेरैले भन्ने गरेको सुनिन्छ, “लसुन खाए लामखुट्टे भाग्छ।” मेरी हजुरआमा त सधैं लसुनको माला लगाएर हिँड्नुहुन्थ्यो। तर के यो साँच्चै नै काम गर्छ त? विज्ञानले के भन्छ?
मैले धेरै analysis गरेर हेर्दा, लसुनमा allicin भन्ने तत्व हुन्छ, जसले गर्दा यसको गन्ध एकदमै कडा हुन्छ। यो गन्धले लामखुट्टेलाई भगाउँछ भन्ने धेरैको विश्वास छ। तर 2005 मा ‘The Journal of the American Medical Affiliation’ (JAMA) मा प्रकाशित एउटा examine ले के देखाउँछ भने, लसुन खाएर वा capsule खाएर पनि लामखुट्टे भाग्दैन।
त्यसो भए के गर्ने त? निराश नहुनुहोस्! On-line Information Nepal : Darakh On-line का पाठकहरुको लागि म आज लामखुट्टेबाट बच्ने केही प्रमाणित उपायहरु बताउँछु:
1. सरसफाईमा ध्यान दिनुहोस्: आफ्नो घर र वरपरको वातावरण सफा राख्नुहोस्। पानी जम्ने खाल्डाखुल्डी पुर्नुहोस्। गमला, टायर वा कुनै पनि भाँडोमा पानी जम्न नदिनुहोस्। किनकि लामखुट्टेले जमेको पानीमा फुल पार्छन्।
2. लामखुट्टे धपाउने spray प्रयोग गर्नुहोस्: बजारमा पाइने DEET, picaridin, वा Oil of Lemon Eucalyptus (OLE) भएका spray हरु प्रयोग गर्नुहोस्। यी spray हरु प्रभावकारी हुन्छन् र लामखुट्टेलाई टाढा राख्छन्। CDC (Facilities for Illness Management and Prevention) का अनुसार DEET ले 4-8 घण्टासम्म सुरक्षा दिन्छ।
3. झ्याल ढोकामा जाली लगाउनुहोस्: घरका झ्याल ढोकामा जाली लगाएर लामखुट्टेलाई भित्र आउनबाट रोक्नुहोस्। साँझ पर्ने बेलामा झ्याल ढोका बन्द गर्नुभयो भने लामखुट्टे भित्र पस्न पाउँदैनन्। यो एकदमै सजिलो तरिका हो।
4. प्राकृतिक उपायहरु अपनाउनुहोस्: Neem oil, citronella oil जस्ता प्राकृतिक तेलहरु पनि लामखुट्टे धपाउन प्रयोग गर्न सकिन्छ। यी तेलहरुलाई आफ्नो छालामा लगाउनुहोस् वा diffuser मा राखेर घरमा फैलाउनुहोस्। मेरो अनुभवमा, यी तेलहरुले केही हदसम्म लामखुट्टेलाई टाढा राख्छन्।
5. सुरक्षित लुगा लगाउनुहोस्: सकेसम्म लामो बाहुला भएको र शरीर ढाक्ने लुगा लगाउनुहोस्। यसो गर्दा लामखुट्टेले टोक्न पाउँदैनन्। राति सुत्दा लामखुट्टेको झुल प्रयोग गर्नुहोस्।
मलाई याद छ, एकपटक म गाउँ जाँदा लामखुट्टेले यति धेरै टोके कि म रातभरि सुत्न सकिनँ। त्यसपछि मैले यी उपायहरु अपनाएँ, र साँच्चै नै फरक पाएँ। “Prevention is best than treatment” भनेझैं, लामखुट्टेबाट बच्न पहिले नै सावधानी अपनाउनु बुद्धिमानी हुन्छ।
अन्त्यमा, लसुनले खासै काम नगरे पनि, यी उपायहरु अपनाएर तपाईं आफ्नो परिवारलाई लामखुट्टेको terror बाट बचाउन सक्नुहुन्छ। प्रयास गर्नुहोस्, र On-line Information Nepal : Darakh On-line लाई आफ्नो अनुभव share गर्न नबिर्सिनु होला!
