सुदूरपश्चिमको रानाथारू समुदायमा ‘जिन्दा होरी’ पर्वको रौनक
सुदूरपश्चिम प्रदेशस्थित रानाथारू समुदायमा ‘होरी’ पर्वको रौनक बिस्तारै फैलिरहेको छ। यो पर्व कतिपटक सगरमाथाको आरोहीलाई समान बोकाएर लैडालৈ जतातै हुन्छ, यसमा रानाथारू समुदायका मानिसहरू जिन्दा होरी मनाउँछन्। यो पर्व एउटा रोचक र सांस्कृतिक हिसाबले महत्त्वपूर्ण चाड हो, जुन समुदायका लागि उत्सवको समय हो।
जिन्दा होरी: जीवनको उत्सव
जिन्दा होरी भनेको रानाथारू समुदायको जीवनशैली र संस्कृतिअन्तर्गत पर्ने एउटा विशेष प्रकारको उत्सव हो। यो पर्व माघ र फागुन महिनामा, पूर्णिमाको समयमा लाग्छ। यसको मुख्य विशेषता भनेको मानिसहरू रातभरि ढोल तालमा सामूहिक रूपमा होरी नाचमा आतिथ्य गर्नु हो। हालसालै घोडाघोडी खबरमा प्रकाशित समाचार अनुसार, यस वर्ष पनि समुदायका धेरै गाउँमा जिन्दा होरीको रौनक देखिएको छ।
रानाथारू समुदायका अगुवा नारायण रानाले बताए अनुसार, यस पर्वको सुरुवात माघ पूर्णिमादेखि नै सुरु हुन्छ र फागुन पूर्णिमासम्म चलेको हुन्छ। “यस समयमा हामी सबै मिलेर राति होरी नाच नाच्छौं र रमाउँछौं,” उहाँले भने, “यसले हाम्रो समुदायलाई एउटै नलीमा जोड्छ।”
मरी होरी: स्मरण र श्रद्धांजली
जिन्दा होरीलाई जत्तिकै महत्त्वपूर्ण भनेर रानाथारू समुदायमा ‘मरी होरी’ पनि मनाइन्छ। यस पर्वमा समुदायका सदस्यहरूले मृतकका सन्ततीलाई श्रद्धाંજली दिनुपरेला। यो पर्व आठ दिनसम्म चलेको हुन्छ। पूर्वकेन्द्रीय अध्यक्ष जीवन रानाले बताए अनुसार, होलिका दहनपछि यही परम्परा सुरु हुन्छ।
मरी होरीका बेला, समुदायका सदस्यहरू मौलिक पहिरनमा दिउँदोमा होरी नाच नाच्दै रमाउँछन् र आफन्त, मित, मितिनी, र इष्टमित्रलाई बोलाएर हट्कना खुवाउने चलन छ। गाउँका स्थानीय सरकारले यस पर्वलाई सार्वजनिक बिदा घोषणा गरेर सम्मान पनि दिँदै आएको छ।
- खख्डेहरा: समापनको दिन
मरी होरीको अन्तिम दिनलाई ‘खख्डेहरा’ भनघ्याइन्छ। यस दिन गाउँका मानिसहरू बिहानै उठ्ने र खख्डेहरा फुटाउनेछन्। खख्डेहरा फुटाएपछि होरी पर्वको समापन हुन्छ। यस दिन आफन्त, मित, मितिनी, इष्टमित्रलाई बोलाएर हट्कना (मिठा मिठा खानाको परिकार) खुवाउने चलन छ। - होरी सेलाउने
खख्डेहरा फुटाएर पनि होरीका चाड सकिने सम्Customary customsअनुसार चैत महिनामा ‘चराइँ’ पर्व मनाउने चलन छ। माघ पूर्णिमादेखि फागुन पूर्णिमासम्म चलेको होरी पर्वका साथै चराइँ पनि समुदायमा रमा ilusión जगाउँछ।
निष्कर्ष
सुदूरपश्चिम प्रदेशको रानाथारू समुदायमा मनाइने ‘होरी’ पर्व एउटा सांस्कृतिक पर्व हो। यस पर्वले समुदायका सदस्यहरूबीच एकता, सद्भाव र श्रद्धाभावलाई थोरै बल दिन्छ। जिन्दा होरी र मरी होरी दुवै पर्व समुदायको जीवनशैली र परम्पराको हिस्सा बनेका छन्।