बिहान सबेरै घण्टी बज्यो। उठेर हेर्दा, बुवाको फोन! मनमा डर लाग्यो। के भयो होला? बुवाले भन्नुभयो, “चिनी अलिक बढेको छ, डाक्टरले exercise गर्नु भन्नुभएको छ।” यो सुनेर मलाई लाग्यो, कति धेरै नेपालीहरूलाई यो उमेरमा यस्तो समस्याले सताउँछ। आज हामी यहि बारेमा कुरा गर्नेछौँ।
आजको busy life मा, हामी आफ्नो स्वास्थ्यलाई कति बेवास्ता गर्छौँ, हैन? Fast food, stress, अनि exercise को कमीले गर्दा धेरैलाई diabetes को risk बढेको छ। तर खुसीको कुरा, एउटा नयाँ study ले lifestyle changes गरेर यसलाई रोक्न सकिन्छ भन्ने देखाएको छ। Online News Nepal : Darakh Online मा आज हामी यहि विषयमा छलफल गर्नेछौँ।
मलाई याद छ, मेरो हजुरबुवालाई पनि diabetes थियो। उहाँले medicine त खानुहुन्थ्यो, तर lifestyle मा ध्यान दिनु भएन। त्यसैले धेरै समस्या भयो। तपाईँलाई पनि थाहा होला, diabetes भएपछि खानपानमा धेरै ध्यान दिनुपर्छ। अनि नियमित exercise पनि गर्नुपर्छ। तर कतिलाई समय नै हुँदैन, कतिलाई अल्छी लाग्छ।
University of New Mexico का Professor Emeritus Vallabh “Raj” Shah ले गरेको research ले के देखाएको छ भने, lifestyle change गरेर diabetes लाई मात्र होइन, अरु धेरै health problems लाई पनि टाढा राख्न सकिन्छ। उहाँ भन्नुहुन्छ, “Lifestyle, which everybody is banking on, is more effective.”
मेरो अनुभवमा, सानो परिवर्तनले पनि ठूलो फरक पार्छ। एउटा साथीलाई चिनेको थिएँ, ऊ दिनभर computer मा काम गर्थ्यो। खाना पनि junk food मात्र खान्थ्यो। एकदिन उसको checkup गर्दा diabetes को risk देखियो। डाक्टरले lifestyle change गर्न सल्लाह दिए। सुरुमा त गाह्रो भयो, तर बिस्तारै उसले आफ्नो routine परिवर्तन गर्यो।
उसले के गर्यो? सबभन्दा पहिला junk food छोड्यो। घरको खाना खान थाल्यो। Office मा लिफ्टको सट्टा सिँढी चढ्न थाल्यो। अनि हप्तामा तीन दिन gym जान थाल्यो। ६ महिनापछि checkup गर्दा, डाक्टर पनि चकित परे। उसको diabetes को risk एकदमै कम भयो। यो देखेर मलाई लाग्यो, इच्छाशक्ति भए सब सम्भव छ। Online News Nepal : Darakh Online मा हामी तपाईँलाई यस्तै प्रेरणा दिनेछौँ।
यहाँ म तपाईँलाई 5 tips दिन्छु, जसले तपाईँको lifestyle लाई improve गर्न मद्दत गर्छ:
1. Regular exercise: दिनमा कम्तीमा ३० मिनेट exercise गर्नुहोस्। योगा, हिँड्ने, दौडने, जे मन लाग्छ, गर्नुहोस्। तर नियमित गर्नुहोस्। exercise ले तपाईँको शरीरलाई active राख्छ र stress पनि कम गर्छ।
2. Healthy diet: हरियो सागसब्जी र फलफूल धेरै खानुहोस्। Junk food र processed food लाई avoid गर्नुहोस्। खानामा protein र fiber को मात्रा बढाउनुहोस्। यसले तपाईँको blood sugar level लाई control गर्न मद्दत गर्छ।
3. Sufficient sleep: हरेक रात ७–८ घण्टा सुत्नुहोस्। राम्रोसँग सुत्दा तपाईँको mental health पनि राम्रो हुन्छ र शरीरलाई आराम मिल्छ।
4. Manage stress: Stress लाई manage गर्न meditation गर्नुहोस्। आफ्नो मनपर्ने काम गर्नुहोस्, साथीभाइसँग कुरा गर्नुहोस्, घुम्न जानुहोस्। Stress कम भयो भने, तपाईँको health पनि राम्रो हुन्छ।
5. Regular checkups: वर्षमा एकपटक आफ्नो health checkup गराउनुहोस्। यसले तपाईँलाई कुनै पनि risk को बारेमा समयमै थाहा हुन्छ र उपचार गर्न सजिलो हुन्छ। एउटा study अनुसार, regular checkup गर्ने मानिसहरू स्वस्थ जीवन बिताउँछन्।
Diabetes Prevention Program (DPP) ले पनि यही देखाएको छ कि intensive lifestyle intervention ले diabetes को risk लाई कम गर्न सकिन्छ। लगभग २२ वर्षको follow-up study मा पनि, lifestyle intervention धेरै प्रभावकारी देखिएको थियो।
तपाईंलाई पनि कहिल्यै यस्तो लागेको छ कि आफ्नो lifestyle परिवर्तन गर्नुपर्छ? अब सोच्ने बेला आएको छ। सानो step बाट सुरु गर्नुहोस्, तर गर्नुहोस्। याद राख्नुहोस्, “Health is wealth.” आफ्नो स्वास्थ्यको ख्याल राख्नुहोस्।
अन्त्यमा, म तपाईँलाई एउटा कुरा भन्न चाहन्छु। जीवन एउटा यात्रा हो, र यसलाई स्वस्थ र खुशीसाथ बिताउनु हाम्रो कर्तव्य हो। त्यसैले आजैबाट आफ्नो lifestyle मा परिवर्तन ल्याउनुहोस्, र एउटा स्वस्थ जीवनको लागि प्रयास गर्नुहोस्। तपाईँ सक्नुहुन्छ! Online News Nepal : Darakh Online सधैं तपाईँको साथमा छ!
