जब न्यायको ज्योति निभ्न थाल्छ र अन्यायको कालो बादल मडारिन्छ, तब सत्यको पक्षमा उभिनु योद्धाको धर्म हुन्छ।
सप्तरी जिल्ला प्रहरी कार्यालयको परिसरमा भएको एउटा घटनाले अहिले सिंगो देशलाई तरङ्गित बनाएको छ। एउटा बलात्कार मुद्दामा सफाइ पाएको व्यक्तिले प्रहरी अधिकारीहरूसँग भोज गरेको खबरले धेरै प्रश्नहरू उठाएको छ। यो घटनाले न्यायको मन्दिरमाथि नै प्रश्नचिन्ह खडा गरेको छ। के शक्ति र पैसाको आडमा अपराधीहरूले उन्मुक्ति पाउँछन्? के प्रहरी प्रशासन यस्ता व्यक्तिहरूसँग साँठगाँठ गर्छ? यी प्रश्नहरूको जवाफ खोज्न दरख अनलाइनले यो विषयमा गहिरो अनुसन्धान गरेको छ। यस लेखमा, हामी यो घटनाको पृष्ठभूमि, यसका नैतिक र कानुनी आयामहरू, र यसले समाजमा पार्ने प्रभावबारे चर्चा गर्नेछौं।
सप्तरी घटना: के भएको थियो?
गत असार ११ गते, राज्य व्यवस्था तथा सुशासन समितिको बैठकमा प्रहरीसम्बन्धी विधेयकमा छलफल हुँदै थियो। बैठकमा नेकपा माओवादीका अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्ड, गृहमन्त्री रमेश लेखक, रक्षा मन्त्री मानवीर राई, सुरक्षा निकायका प्रमुख र सांसदहरू उपस्थित थिए। बैठक सकिन लाग्दा सभापति रामहरि खतिवडाले गृहमन्त्री र प्रहरी महानिरीक्षकतर्फ फर्किएर एउटा गम्भीर प्रश्न सोधे: “बलात्कारी मुद्दामा सफाइ पाएको व्यक्तिको डीएसपी निवासमा भोज भन्ने कुरा आएको छ, यो के हो?”
यो प्रश्नले बैठकमा सन्नाटा छायो। गृहमन्त्री लेखक अकमक्किए। उनले थोरै बोले पनि बैठक असार १५ गतेसम्मका लागि स्थगित भयो। प्रश्न थियो, सप्तरीका डीएसपीको सरकारी निवासमा बलात्कारी मुद्दामा छुटेका व्यक्तिले दिएको भोजको।
घटनाको विवरण अनुसार, राजविराज नगरपालिका– ६ का आकाश आदर्श नामका व्यक्ति, जसलाई बलात्कार मुद्दामा जिल्ला अदालत सप्तरीले सफाइ दिएको थियो, उनले मुद्दाको अनुसन्धान अधिकृत रहेका प्रहरी निरीक्षक मनिष श्रेष्ठको जन्मदिनको अवसरमा डीएसपीको निवासमा भोज आयोजना गरेका थिए। यो भोजमा डीएसपी जितेन्द्रकुमार बस्नेतसहित अन्य प्रहरी अधिकारीहरू पनि सहभागी थिए।
नैतिकता र कानुनी प्रश्नहरू
यो घटनाले धेरै नैतिक र कानुनी प्रश्नहरू खडा गरेको छ। पहिलो प्रश्न त यो हो कि बलात्कार जस्तो गम्भीर अपराधमा सफाइ पाएको व्यक्तिलाई प्रहरी अधिकारीहरूले कसरी आफ्नो निवासमा बोलाएर भोज खुवाउन सक्छन्? के यो पीडितको अपमान होइन? के यो समाजमा गलत सन्देश दिने काम होइन?
दोस्रो प्रश्न यो हो कि के यो घटनाले प्रहरीको निष्पक्षता र व्यावसायिकतामाथि प्रश्न उठाउँदैन? यदि प्रहरी अधिकारीहरूले यस्ता व्यक्तिहरूसँग सम्बन्ध राख्छन् भने उनीहरूले कसरी निष्पक्ष रूपमा काम गर्न सक्छन्?
तेस्रो प्रश्न यो हो कि के यो घटनाले शक्ति र पैसाको आडमा अपराधीहरूले उन्मुक्ति पाउँछन् भन्ने धारणालाई बल दिँदैन? यदि यस्तो हो भने, यसले न्याय प्रणालीमाथि नै अविश्वास पैदा गर्छ।
संसदीय छानबिन र प्रहरीको प्रतिक्रिया
संसदीय समितिमा यो विषय उठेपछि मधेश प्रदेश प्रहरी कार्यालयले प्रहरी उपरीक्षक (एसपी) नारायण रञ्जितकारको नेतृत्वमा छानबिन समिति गठन गरेको छ। समितिले यथाशीघ्र प्रतिवेदन बुझाउने कार्यादेश पाएको छ। मधेश प्रदेश प्रहरी प्रमुख डीआईजी उमाप्रसाद चतुर्वेदीका अनुसार यो टोलीले सप्तरी पुगेर विस्तृत छानबिन थाल्नेछ र कमजोरी देखिए कारबाहीका लागि सिफारिस गर्नेछ।
यस घटनाले प्रहरी संगठनभित्रको नैतिकता र जवाफदेहिताको विषयलाई फेरि एकपटक उजागर गरेको छ। केही प्रहरी अधिकारीहरूको यस्तो व्यवहारले सिंगो प्रहरी संगठनको छवि धमिलिएको छ।
दरख अनलाइनको दृष्टिकोण
दरख अनलाइन सधैँ सत्य र न्यायको पक्षमा उभिँदै आएको छ। हामी यो घटनाको गहिरो छानबिनको माग गर्दछौं। हामी चाहन्छौं कि दोषी प्रहरी अधिकारीहरूलाई कडा कारबाही होस् र पीडितलाई न्याय मिलोस्।
हामी यो पनि चाहन्छौं कि प्रहरी संगठनले आफ्नो आन्तरिक शुद्धीकरण गरोस्। प्रहरी अधिकारीहरूलाई नैतिकता र व्यावसायिकताको तालिम दिइयोस्। उनीहरूलाई शक्ति र पैसाको प्रलोभनमा नपर्न प्रोत्साहित गरियोस्।
हामी आम नागरिकहरूलाई पनि आग्रह गर्दछौं कि उनीहरूले यस्ता घटनाहरूको विरोध गरून्। उनीहरूले न्यायको पक्षमा आवाज उठाऊन्। किनकि जबसम्म हामी सबै मिलेर अन्यायको विरोध गर्दैनौं, तबसम्म समाजमा परिवर्तन आउन सक्दैन।
भविष्यको बाटो
यो घटना एउटा चेतावनी हो। यसले हामीलाई न्याय प्रणालीमा सुधार गर्नुपर्ने आवश्यकता औंल्याएको छ। हामीले यस्तो प्रणाली बनाउनुपर्छ जहाँ गरिब र निमुखाले पनि न्याय पाउन सकून्। जहाँ अपराधीहरूले शक्ति र पैसाको आडमा उन्मुक्ति नपाऊन्।
हामीले समाजमा नैतिकता र इमान्दारिताको संस्कृति विकास गर्नुपर्छ। हामीले युवा पुस्तालाई असल नागरिक बन्न प्रेरित गर्नुपर्छ। हामीले उनीहरूलाई सत्य र न्यायको महत्त्व बुझाउनुपर्छ।
यो घटनाले हामीलाई महाभारतको एउटा श्लोकको याद दिलाउँछ:
“यतो धर्मस्ततो जयः”
अर्थात्, जहाँ धर्म छ, त्यहाँ विजय छ। यदि हामी धर्मको मार्गमा हिँड्यौं भने अवश्य नै सत्यको विजय हुनेछ।
अन्त्यमा, दरख अनलाइन यो विश्वास व्यक्त गर्दछ कि सत्यको अन्वेषण जारी रहनेछ र न्यायले अवश्य जित्नेछ। हामी सबै मिलेर एउटा यस्तो समाज निर्माण गरौं जहाँ न्याय, समानता र नैतिकताको शासन होस्।
निष्कर्ष
सप्तरी घटनाले न्याय प्रणाली र प्रहरी प्रशासनमा गम्भीर प्रश्नहरू उठाएको छ। दरख अनलाइनले यस घटनाको निष्पक्ष छानबिन र दोषीलाई कडा कारबाहीको माग गर्दछ। हामी सबै मिलेर सत्य र न्यायको पक्षमा आवाज उठाउनुपर्छ।
