सिताको सङ्कल्प: तानसेनमा महिला नेतृत्वको उदय, पुरुष वर्चस्वमा धर्मयुद्धको शङ्खघोष!

महिला नेतृत्व: अब ‘सिर्जना’ कि ‘संरक्षण’ को धर्मयुद्ध?

When energy whispers guarantees and equality stays a distant echo, silence turns into betrayal. द्रौपदीको चीरहरण आज पनि जारी छ – फरक यति हो, कौरवहरू अब ‘विकास’ र ‘समृद्धि’ का नारामा लुकेका छन्। महिला जनप्रतिनिधिहरूको क्षमतामाथि प्रश्न उठाउनु भनेको सिर्जनामाथि शङ्का गर्नु हो। के यो महाभारतको युद्ध फेरि दोहोरिने सङ्केत हो, जहाँ नारी शक्तिलाई कमजोर पार्ने षड्यन्त्र रचिएको थियो? Actuality verify को बेला आएको छ।

यो समाचार तानसेन नगरपालिकाका महिला जनप्रतिनिधिहरूको आवाज हो, जो नेतृत्वमा आउन सक्षम छन् तर अवसरको पर्खाइमा छन्। उनीहरूले वडा सदस्य र कार्यपालिका सदस्यको रूपमा काम गरिसकेका छन् र अब प्रमुख पदमा दाबी गर्न तयार छन्। प्रश्न उठ्छ, के समाज र राजनीतिक दलहरू उनीहरूलाई यो अवसर दिन तयार छन्? यो समाचार दरख अनलाइनले महिला नेतृत्वको क्षमता र अवसरको खोजीमा केन्द्रित रहेर तयार पारेको हो।

अवसरको पर्खाइमा तानसेनका महिला जनप्रतिनिधि

स्थानीय तहको निर्वाचन २०७९ देखि वडा सदस्य र कार्यपालिका सदस्यमा निर्वाचित भएका महिला जनप्रतिनिधिहरूले अब प्रमुख पदमा नेतृत्व लिन आफूहरू सक्षम रहेको बताएका छन्। उनीहरूले तीन वर्षको अनुभवमा नेतृत्व क्षमता विकास गरेको र जनताको सेवा गर्न तयार रहेको बताएका छन्। तर, actuality के छ? के उनीहरूलाई साँच्चै अवसर मिल्ला?

• सक्षमताको दाबी: महिला जनप्रतिनिधिहरूले आफूहरू प्रमुख पदको नेतृत्व गर्न सक्षम रहेको दाबी गरेका छन्।
• अनुभवको आधार: उनीहरूले वडा सदस्य र कार्यपालिका सदस्यको रूपमा काम गरेको अनुभवलाई नेतृत्व क्षमताको आधार मानेका छन्।
• अवसरको माग: उनीहरूले राजनीतिक दल र समाजबाट अवसरको माग गरेका छन्।

सविता भट्टराईको आवाज

तानसेन नगरपालिका–२ की महिला सदस्य सविता भट्टराईले महिला पनि प्रमुख पदको नेतृत्व गर्न सक्षम भएकाले अवसर दिनुपर्ने धारणा राखिन्। उनले तीन वर्षको अनुभवले नेतृत्व कसरी गर्ने भन्नेबारे सैद्धान्तिक जानकारी प्राप्त भएको बताउँदै भनिन्, “यो बीचमा नेतृत्व, जनसम्पर्क विस्तारलगायत क्षेत्रमा प्रशस्त अनुभव बटुल्यौँ, वडाको प्रमुखदेखि नगरको प्रमुख भएर पालिका चलाउने दृढ इच्छाशक्ति र सङ्कल्प छ । हामीलाई सफल बनाउन आमनागरिकको साथ र अवसरको खाचोँ छ ।” Is anybody listening?

लक्ष्मी विकको अनुभव

तानसेन–५ की वडासदस्य लक्ष्मी विकले गत स्थानीय तहबाट निर्वाचितमध्ये ३१ जना महिलाले १४ वटा वडामा कार्यवाहक वडाध्यक्षका रूपमा जिम्मेवारी लिएर काम गरिरहेको बताइन्। उनले महिला जनप्रतिनिधि कार्यवाहक वडाध्यक्षको नेतृत्व गर्न सफल भएकाले आगामी दिनमा जिम्मेवारीसँगै वडाध्यक्ष तथा नगरप्रमुखको नेतृत्व लिन सक्षम बनेको बताइन्।

कार्यवाहकको जिम्मेवारी: अवसर कि बाध्यता?

यहाँनेर एउटा प्रश्न उठ्छ, के कार्यवाहकको जिम्मेवारी महिलाहरूलाई नेतृत्वमा स्थापित गर्ने अवसर हो, वा उनीहरूलाई सीमित भूमिकामा राख्ने बाध्यता? के यो पितृसत्तात्मक समाजको एउटा चाल हो, जहाँ महिलाहरूलाई नाम मात्रको जिम्मेवारी दिएर उनीहरूको क्षमतालाई कुण्ठित गरिन्छ?

Darakh On-line को विचारमा, कार्यवाहकको जिम्मेवारी एउटा अवसर हुनसक्छ, तर यसलाई पर्याप्त समर्थन र प्रोत्साहन चाहिन्छ। महिलाहरूलाई नेतृत्वमा आउन आवश्यक तालिम, स्रोत र आत्मविश्वास प्रदान गर्नुपर्छ।

राजनीतिक दलको भूमिका

कार्यपालिका सदस्य मञ्जु विकले निर्वाचनमा टिकट दिने विषय पार्टीको भएकाले महिलालाई अगाडि बढाउन पार्टीले अवसर दिनुपर्नेमा जोड दिँदै जनतासँग साथ र सहयोगका लागि आग्रह गरिन्। उनले भनिन्, “पार्टीले अनुमोदन गरी अवसर दिएमा जनताको सहयोगमा उल्लेख्य कार्यसम्पादन गर्ने प्रतिबद्धता गर्दछु । प्रमुखको जिम्मेवारी बहन गरी जनताको सेवा गर्ने सङ्कल्प गरेकी छु।”

राजनीतिक दलहरूले महिलाहरूलाई टिकट दिन किन हिचकिचाउँछन्? के उनीहरूलाई महिलाको क्षमतामा विश्वास छैन? वा उनीहरू आफ्नो शक्ति बाँड्न डराउँछन्? यो एउटा यक्ष प्रश्न हो, जसको जवाफ खोज्न जरुरी छ।

नगरपालिकाको संरचना

नगरपालिकाका ७३ जना जनप्रतिनिधिको निर्वाचित बोर्ड संरचनामध्ये उपप्रमुखसहित ३३ जना महिला छन् । नगरका १४ वटा वडाबाट महिला र दलित गरी २८ जना महिला निर्वाचित भएका छन् भने तीन वटा वडामा खुला सदस्यमा महिला निर्वाचित भएका छन् । एक जना दलित महिलालाई तानसेन नगरपालिका बोर्डले कार्यपालिका सदस्यमा मनोनीतसमेत गरेको छ ।

नगरका ३३ जना महिला जनप्रतिनिधिमध्ये उपप्रमुखसहित छ जना कार्यपालिका सदस्य छन् । ती महिला कार्यपालिका सदस्यहरू हालसम्मको कुनै पनि बैठकमा अनुपस्थित नभएका जनाइएको छ । साथै नगरका सबै महिला जनप्रतिनिधि विभिन्न विषयगत समितिमा बसेर सक्रिय भूमिका निर्वाह गर्दै आएका छन्। Regardless of all this, why are they nonetheless combating for recognition?

महिला जनप्रतिनिधिको सक्रियता

महिला जनप्रतिनिधिहरू विभिन्न विषयगत समितिमा बसेर सक्रिय भूमिका निर्वाह गर्दै आएका छन्। उनीहरूले स्थानीय सरकारको नीति, नियम, कार्यक्रम, योजना तथा बजेटका विषयमा विज्ञता हासिल गरेका छन्। यसले उनीहरूको क्षमतालाई दर्शाउँछ, तर के यो पर्याप्त छ?

चुनौती र अवसर

महिला जनप्रतिनिधिहरूले नेतृत्वमा आउन धेरै चुनौतीहरूको सामना गर्नुपर्ने हुन्छ। पितृसत्तात्मक सोच, सामाजिक विभेद, आर्थिक अभाव र राजनीतिक दलहरूको असहयोग जस्ता चुनौतीहरू उनीहरूको बाटोमा तगारो बनेर उभिएका छन्। तर, उनीहरूले यी चुनौतीहरूलाई अवसरमा बदल्न सक्छन्।

• नेतृत्व क्षमता विकास: उनीहरूले आफ्नो नेतृत्व क्षमतालाई अझ निखार्न आवश्यक छ।
• नेटवर्किङ: उनीहरूले अन्य महिला नेतृहरू, नागरिक समाज र सञ्चारकर्मीहरूसँग नेटवर्किङ गर्नुपर्छ।
• जनसमर्थन: उनीहरूले जनताको विश्वास जित्न सक्नुपर्छ।

अबको बाटो

अबको बाटो के हो? महिला जनप्रतिनिधिहरूले कसरी नेतृत्वमा आफ्नो स्थान सुरक्षित गर्न सक्छन्?

1. सशक्त आवाज: उनीहरूले आफ्नो आवाजलाई अझ सशक्त बनाउनुपर्छ।
2. एकता: उनीहरू एकजुट भएर अगाडि बढ्नुपर्छ।
3. रणनीति: उनीहरूले चुनाव जित्नको लागि रणनीति बनाउनुपर्छ।

Darakh On-line को आह्वान

Darakh On-line सबै राजनीतिक दल, नागरिक समाज र आम नागरिकलाई महिला नेतृत्वलाई समर्थन गर्न आह्वान गर्दछ। यो समय हो, जब हामीले पितृसत्तात्मक सोचलाई त्यागेर महिलाहरूलाई समान अवसर दिनुपर्छ।

“Change won’t come if we await another individual or another time. We’re those we have been ready for. We’re the change that we search.”

निष्कर्ष

महिला जनप्रतिनिधिहरू नेतृत्वमा आउन सक्षम छन्, तर उनीहरूलाई अवसर चाहिन्छ। राजनीतिक दल र समाजले उनीहरूलाई यो अवसर दिन तयार हुनुपर्छ। यो केवल महिलाहरूको लागि मात्र होइन, सम्पूर्ण समाजको लागि आवश्यक छ। When ladies rise, all of us rise.

Disclaimer: This can be a fictional information article created for demonstration functions.