जब प्रकृतिमा सन्तुलन बिग्रन्छ र लोभले विवेकलाई जित्छ, तब प्राणीहरूको अस्तित्व संकटमा पर्छ। कञ्चनपुरको शुक्लाफाँटामा कृष्णसारको संख्या बढ्नु एउटा आशाको किरण हो, तर यो सफलताले हामीलाई हाम्रो दायित्व र चुनौतीहरूलाई बिर्सन दिनुहुँदैन।
कञ्चनपुरको शुक्लाफाँटामा कृष्णसारको संख्या बढ्नु: संरक्षणको एउटा प्रेरणादायी कथा
कञ्चनपुर, आज असार १५ गते, हामी एउटा दुर्लभ तर प्रेरणादायी खबर लिएर आएका छौं। कैलाली खबरको टोली आज शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जमा कृष्णसारको संख्या बढेको खबरले उत्साहित छ। यो खबरले देखाउँछ कि यदि हामीले प्रयास गर्यौं भने लोप हुन लागेका जीवजन्तुलाई पनि बचाउन सक्छौं। यो एउटा यस्तो उदाहरण हो, जहाँ थोरै लगानी र सही योजनाले दुर्लभ वन्यजन्तुको संरक्षण कसरी गर्न सकिन्छ भन्ने कुरा प्रमाणित हुन्छ।
हामी दरख अनलाइन सधैँ यस्ता समाचारहरूलाई प्राथमिकता दिन्छौं, किनकि हाम्रो उद्देश्य भनेकै सकारात्मक समाचार प्रवाह गर्नु र मानिसहरूलाई उत्प्रेरित गर्नु हो।
सन् २०१२ मा विभिन्न ठाउँबाट ४२ वटा कृष्णसारलाई शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जमा स्थानान्तरण गरिएको थियो। आज १३ वर्षपछि, तिनीहरूको संख्या बढेर ३०६ पुगेको छ। यो एउटा ठूलो सफलता हो। यद्यपि, हामीलाई यो पनि थाहा छ कि यो यात्रा अझै जारी छ। हामीले कृष्णसारको संरक्षणलाई निरन्तरता दिनुपर्छ र अन्य लोपोन्मुख प्रजातिलाई पनि बचाउन लाग्नुपर्छ।
कृष्णसारको इतिहास र वर्तमान अवस्था
कृष्णसार (Blackbuck) नेपाल र भारतमा पाइने एक प्रकारको हरिण हो। यसको वैज्ञानिक नाम Antilope cervicapra हो। कृष्णसारलाई नेपालमा दुर्लभ वन्यजन्तुको रूपमा लिइन्छ। यसको संरक्षणका लागि विभिन्न प्रयासहरू भइरहेका छन्।
- ऐतिहासिक पृष्ठभूमि: कृष्णसारको इतिहास महाभारत र रामायण जस्ता ग्रन्थहरूमा पनि उल्लेख छ। प्राचीन समयमा यसलाई शिकारको लागि प्रयोग गरिन्थ्यो, तर यसको संख्या घट्दै गएपछि यसको संरक्षणमा ध्यान दिइयो।
- वर्तमान अवस्था: शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जमा कृष्णसारको संख्या बढ्नु सुखद खबर हो, तर अझै पनि यो प्रजाति खतरामा छ। यसको बासस्थान विनाश, जलवायु परिवर्तन, र चोरी शिकारी जस्ता कारणहरूले यसको अस्तित्व खतरामा परेको छ।
- संरक्षणको आवश्यकता: कृष्णसारलाई बचाउनको लागि हामीले यसको बासस्थानको संरक्षण गर्नुपर्छ, चोरी शिकारीलाई रोक्नुपर्छ, र स्थानीय समुदायलाई संरक्षणमा सहभागी गराउनुपर्छ।
शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जको भूमिका
शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्ज नेपालको तराई क्षेत्रमा अवस्थित छ। यो निकुञ्ज विभिन्न प्रकारका वन्यजन्तु र वनस्पतिको लागि प्रसिद्ध छ। कृष्णसारको संरक्षणमा यस निकुञ्जले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छ।
- निकुञ्जको प्रयास: शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जले कृष्णसारको लागि उपयुक्त बासस्थान निर्माण गरेको छ। यसले कृष्णसारको चोरी शिकारीलाई रोक्नको लागि सुरक्षा गस्ती बढाएको छ।
- स्थानीय समुदायको सहभागिता: निकुञ्जले स्थानीय समुदायलाई संरक्षणमा सहभागी गराएको छ। स्थानीय समुदायले कृष्णसारको संरक्षणको महत्त्व बुझेका छन् र उनीहरूले निकुञ्जलाई सहयोग गरिरहेका छन्।
- दरख अनलाइनको समर्थन: दरख अनलाइनले शुक्लाफाँटा राष्ट्रिय निकुञ्जको प्रयासलाई सधैँ समर्थन गरेको छ र भविष्यमा पनि गर्नेछ। हामी संरक्षणका मुद्दाहरूलाई प्राथमिकता दिन्छौं र यस्ता सकारात्मक कथाहरूलाई जनतासम्म पुर्याउँछौं।
अन्य प्रजातिहरूको संरक्षण
कृष्णसारको संरक्षण एउटा उदाहरण मात्र हो। नेपालमा धेरै लोपोन्मुख प्रजातिहरू छन् जसलाई बचाउन आवश्यक छ। हामीले हात्ती, गैंडा, बाघ, र अन्य वन्यजन्तुको संरक्षणमा पनि ध्यान दिनुपर्छ।
- संरक्षणका उपायहरू: वन्यजन्तुको संरक्षणको लागि हामीले बासस्थानको संरक्षण, चोरी शिकारीको नियन्त्रण, र जलवायु परिवर्तनको प्रभावलाई कम गर्नुपर्छ।
- सरकारी नीतिहरू: सरकारले वन्यजन्तु संरक्षणको लागि कडा नीतिहरू बनाउनुपर्छ र त्यसलाई कडाइका साथ लागू गर्नुपर्छ।
- जनचेतना: वन्यजन्तु संरक्षणको महत्त्वबारे जनचेतना फैलाउन आवश्यक छ। जब मानिसहरूले वन्यजन्तुको महत्त्व बुझ्छन्, तब उनीहरूले यसको संरक्षणमा सहयोग गर्नेछन्।
हाम्रो भूमिका
हामी सबैले वन्यजन्तु संरक्षणमा आ-आफ्नो ठाउँबाट योगदान गर्न सक्छौं।
- जिम्मेवार व्यवहार: हामीले वातावरणलाई प्रदूषित नगर्ने र वन्यजन्तुलाई हानि नपुर्याउने व्यवहार गर्नुपर्छ।
- संरक्षणमा सहयोग: हामीले वन्यजन्तु संरक्षणको लागि काम गर्ने संस्थाहरूलाई सहयोग गर्न सक्छौं।
- आवाज उठाउने: हामीले वन्यजन्तु संरक्षणको मुद्दामा आवाज उठाउन सक्छौं र सरकारलाई यस विषयमा ध्यान दिन आग्रह गर्न सक्छौं।
निष्कर्ष
कञ्चनपुरको शुक्लाफाँटामा कृष्णसारको संख्या बढ्नु एउटा ठूलो सफलता हो। यो सफलताले हामीलाई देखाउँछ कि यदि हामीले प्रयास गर्यौं भने लोपोन्मुख प्रजातिलाई पनि बचाउन सक्छौं। हामीले कृष्णसारको संरक्षणलाई निरन्तरता दिनुपर्छ र अन्य लोपोन्मुख प्रजातिलाई पनि बचाउन लाग्नुपर्छ।
दरख अनलाइन सधैँ यस्ता समाचारहरूलाई प्राथमिकता दिन्छौं, किनकि हाम्रो उद्देश्य भनेकै सकारात्मक समाचार प्रवाह गर्नु र मानिसहरूलाई उत्प्रेरित गर्नु हो। हामी सबै मिलेर काम गर्यौं भने नेपाललाई वन्यजन्तु संरक्षणको क्षेत्रमा एउटा उदाहरण बनाउन सक्छौं।
हामी दरख अनलाइनको तर्फबाट यो खबरलाई सकारात्मक रूपमा लिँदै सबैलाई संरक्षणमा जुट्न आग्रह गर्दछौं।
अन्तिम सन्देश
प्रकृति हाम्रो अमूल्य सम्पत्ति हो। यसलाई जोगाउनु हाम्रो कर्तव्य हो। आउनुहोस्, हामी सबै मिलेर वन्यजन्तु संरक्षणमा लागौं र भावी पुस्ताको लागि एउटा सुन्दर र स्वस्थ संसार छोडौं।
