अबू खदीजाको मारिने खबर: आईएसआईएसको नेतृत्वमा कहिले बिजय, कहिले चुनौती
हालै, अमेरिकी सेनाले इराकको अल-अनबर क्षेत्रमा गरेको एक एयर स्ट्राइकमा आईएसआईएस (Islamic State of Iraq and Syria) का प्रमुख नेता अबू खदीजा मारिएको खबर आइरहेको छ। यो खबरले संसारभरका सुरक्षा र राजनीति विश्लेषकहरूलाई चिन्तित बनाउनु पर्छ। आईएसआईएसको नेतृत्व तहमा यो क्षति निश्चित रूपमा संगठनको भविष्यमा प्रभाव पार्ने देखिन्छ। यस घटनामाथि हामी कसरी प्रतिक्रिया दिने र भविष्यमा के अपेक्षा राख्ने, यसको खोजी नै यस लेखको मुख्य उद्देश्य हो।
अबू खदीजा हुर्कानै के थिए?
अबू खदीजाको वास्तविक नाम अब्दुल्ला मक्की मुस्लीह अल-रिफाइ थियो। उनी एक शक्तिशाली र खतरनाक चरमपन्थ विचारधाराका व्यक्ति थिए। सन् २००९ मा, उनले अल-कायदा नामक संगठनसँग आफ्नो सम्बन्ध स्थापित गरेका थिए। त्यसपछि, २०११ मा जेलबाट भाग्दै, २०१४ मा आईएसआईएसमा प्रवेश गरे।
तर, अबू खदीजाको यात्रा सरल थिएन। सन् २०१९ मा आईएसआईएसका शीर्ष नेता अबू बकर अल-बग्दादीको मृत्यु भएपछि, खदीजालाई आईएसआईएसको प्रमुख बनाइएको थियो। यो एउटा महत्त्वपूर्ण घटना थियो, जसले देखाउँछ कि आईएसआईएसले आफ्नो नेतृत्वको क्रमबद्धता বজारेको थियो।
अबू खदीजाले आईएसआईएसको ग्लोबल अपरेसन (विश्वव्यापी कार्य), योजना र वित्तीय व्यवस्थापनको प्रमुख जिम्मेवारी सम्हाला रहेका थिए। यसको मतलब, आईएसआईएसले आफ्नो काम चलाउनु पर्ने योजना, पैसा र गतिविधिहरूमा उनी निर्णायक थिए। अमेरिकी सेनाले उनीलाई आईएसआईएसको सबैभन्दा प्रभावशाली सदस्यमध्ये एक मान्छन्।
यो आक्रमण कसले गरियो?
अमेरिकी सेनाले इराकको अल-अनबर क्षेत्रमा भएको यो एयर स्ट्राइकको नेतृत्व गरेको छ। यो विशेष अभियानले आईएसआईएसलाई निकै शक्तिशाली लगाउने थियो। यसमा इराकी सेनासँग संयुक्त रूपमा काम गरिएको थियो। अमेरिकी सेनाले खदीजाको सवारी साधनलाई लक्षित गरेर यस हमला गरियो।
घटनास्थलमा पुग्दा, अधिकारीहरूले दुईवटा शव भेट्टाएका थिए, दुवैले आत्मघाती ज्याकेट लगाएको थियो। अमेरिकी सेनाले तिनको डीएनए परीक्षण गरेर उनीहरू पहिचान गर्न सफल भएका छन्।
ट्रम्पको प्रतिक्रिया र इराक सरकारको शुभकामना
यो घटनालाई अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले एक ठूलो जितका रूपमा स्वीकार गरेका छन्। उनी भनेका थिए, “आईएसआईएसको भगौडा नेता मारिएको छ। हाम्रा बहादुर सैनिकहरूले लामो समयदेखि उसको खोजी गरिरहेका थिए, अन्ततः उसको अन्त्य भयो।”
इराकका प्रधानमन्त्री मोहम्मद शिया अल-सुदानीले पनि यो कारबाहीलाई ठूलो सफलताको रूपमा चित्रण गरेका छन्। उनी भनेका थिए, “अबू खदीजा इराक र संसारका सबैभन्दा खतरनाक आतंककारीहरूमध्ये एक थियो। हाम्रो सेनाले उसको अन्त्य गरिदिएको छ।”
यसले देखाउँछ कि यस घटनालाई दुवै मुलुकले समान रूपमा महत्त्वपूर्ण मान्छन्।
इराकमा अहिले पनि खतरा कायमै छ
यो खबरलाई सकारात्मक रूपमा हेल्ने रमाइलो छ, तर इराकमा आईएसआईएसको खतरा पूर्ण रूपमा टरेको छैन। सन् २०१७ मा इराक र २०१९ मा सिरियामा आईएसआईएसलाई थुप्रै धक्का दिइएको थियो, तर संगठनका केही सदस्यहरू अहिले पनि सक्रिय छन्।
यहीकारण, अमेरिकी सेनाले सेप्टेम्बर २०२४ मा सिरियामा आईएसआईएस र अल-कायदा लगायतका समूहहरू विरुद्ध कारबाही गरिरहेको छ। इराकमा अहिले पनि २,५०० अमेरिकी सैनिक तैनाथ छन्, जसले आईएसआईएको गतिविधि नियन्त्रण गर्न लगातार काम गरिरहेका छन्।
यसको अर्थ हामीलाई के लाग्ला?
अबू खदीजाको मारिने खबरले आईएसआईएसलाई एक ठूलो धक्का दिने संकेत दिन्छ। तर, यो भनेको यो कि चरमपन्थ विचारधारा पूर्ण रूपमा हराएर गएको होइन।
- सुरक्षा चुनौती कायमै: आईएसआईएसको अवशेषहरूले अझै पनि इराक र सिरियामा गतिविधि गरिरहेका छन्, जसले सुरक्षा चुनौती कायम राख्छ।
- सतर्कता आवश्यक: सरकार र सुरक्षा निकायहरूले अहिले पनि सतर्क रहनुपर्छ।
- प्रभावित समुदायलाई सहयोग: ज्यान ज्यानमा परेका र विस्थापित भएका समुदायलाई मद्दतको आवश्यकता छ।
- नयाँ रणनीति: चरमपन्थलाई नियन्त्रण गर्न नराम्रो अनुभवबाट सिक्दै नयाँ रणनीति बनाउनु पर्दछ।
यो घटनाले हामीलाई यसबारे थप बोधयाथ्या गर्छ कि चरमपन्थको खतरा कहिल्यै पूर्ण रूपमा मेट्न सकिदैँ छैन। त्यसैले, हामी सबैले सुरक्षा र स्थिरताका लागि प्रयास गर्नुपर्छ।
निष्कर्ष
अबू खदीजाको मारिने खबर एउटा महत्वपूर्ण घटना हो, जसले आईएसआईएसको भविष्यमाथि प्रश्न चिह्न लगाउँछ। तर, यो युद्ध थप जटिल र लामो हुन सक्छ। त्यसैले, हामी सबैले सुरक्षा, स्थिरता र मानव सुरक्षाका लागि समर्पित हुनुपर्छ।
आशा छ, यस लेखले तपाईंहरूलाई यो विषयलाई सरल र स्पष्ट रूपमा बुझ्न मद्दत गर्छ। यदि तपाईँहरूलाई यस बारेमा कुनै प्रश्न वा जिज्ञासा छ भने, कृपया मँगर्नुहोस्।