होली: रंगीलो पर्व, तर संयमको पनि औंसी
होलीको तयारी सुरु भइसकेको छ। देशका विभिन्न ठाउँमा होली खेल्ने तयारी भइरहेको छ। यो पर्वको अर्थ र यसलाई कसरी मनाउने भन्ने कुरा हामी सबैलाई थाहा हुन्छ। तर, यो पर्वमा केही कुराहरुमा ध्यान दिइयो भने यो उत्सव थप सार्थक हुन सक्छ। आज हामी होली पर्वको बारेमा र यसको इतिहास, संस्कृति र यसबाट कसरी अलि बढी लाभ लियौं भनेर जान्छौँ।
होलीको अर्थ र महत्त्व
होली हिन्दू धर्मावलम्बीहरूबीच मनाइने एक महत्वपूर्ण र रंगीलो पर्व हो। यसलाई ‘पूर्णिमा’ पनि भनेर सम्बोधन गर्छौँ। होलीको मुख्य अर्थ भनेको खुशी, मित्रता र सद्भावको पर्व हो। यसको लागि मानिसहरू एकअर्गोलाई रङ लगाएर शुभकामना दिन्छन्। यो पर्व शुभकाङ्क्षी पनि हो, जसले गर्दा हरेक वर्ष फागुपूर्णिमाको दिनलाई विशेष तिथि मानिन्छ।
सांस्कृतिक हिसाबमा होलीलाई ‘रंगोंकी छायो’ (रंगहरूको छलाङ) पनि भनिन्छ। यसमा युवायुवतका लागि जताततै रंगीलो वातावरण रमाइला हुन्छ।
होलीको इतिहास: एक रोचक कथा
होली पर्वको पृष्ठभूमिमा एउटा रोचक कथा छ। यसको सुरुवात होलिकालाई गरेर हुन्छ। प्राचीन समयमा, दुष्ट र अत्याचारी होलिकाले आफ्नै छोरा प्रह्लादलाई आगोमा हालेर मार्न चाहेको थियो। तर, भगवान् विष्णुको कृपाले प्रह्लाद आगोमा सुरक्षित रह्यो। होलिकाले प्रह्लादलाई मार्न अनेक प्रयत्न गरे तर सफल हुन सकेनन्। अन्तमा होलिका आगोमा जली नष्ट भए। यसै घटनाको स्मरणमा प्रत्येक वर्ष होलिका दहन गरिन्छ।
यसैगरि, होलीको अर्को कथा हँुदैछ, जहाँ भगवान् विष्णुले दुष्ट दैत्य हिरण्यकश्यपुलाई परास्त गरेका थिए। यसको स्मरणमा पनि होली मनाइन्छ, जसले गर्दा यो पर्व शुभकर्म र सत्यलाई सम्मान गर्ने पर्व पनि हो।
बेतडीमा होलीको विशेष रौनक
बेतडी जिल्लाको होली पर्व विशेष र मनोरम हुन्छ। यहाँका स्थानीयहरूले पुरानो होरी गीत गाएर रमाइलो गर्छन्। यी गीतहरूले होली पर्वको संस्कृति र परम्परालाई जोगाई राखेका छन्। हालसालै भएको जानकारी अनुसार, बेतडीका विद्यालय र युवा क्लबहरूले होली खेलिरहँदा त्यसबाट उठेको रकमलाई विद्यालयको आर्थिक स्रोतका रूपमा प्रयोग गरिरहेका छन्। यसले गर्दा विद्यार्थीहरूलाई शैक्षिक सामग्री तथा अन्य पूर्वाधार निर्माणको लागि आर्थिक सहयोग हुन सकेको छ।
- पुरानो होरी गीत: ‘कति राम्रो होरी फागुनमा खेल्दै आयौँ आँगनमा’ जस्ता गीतहरूले होली पर्वलाई थप आकर्षक बनाएका छन्।
- विद्यालयको आय: विद्यालयहरूले होली खेलर सङ्कलन गरेको रकमले विद्यार्थीहरूलाई शैक्षिक सामग्री र अन्य आवश्यक वस्तुहरू प्रदान गर्न सकिन्छ।
- सामुदायिक सहभागिता: बेतडीको होली पर्वले सामाजिक सद्भावलाई पनि बलियो बनाउँछ, जहाँ पुस्ताहरू एकआपसमा जोडिएर रमाइलो गर्छन्।
कैलालीमा होली पर्व: संयमको अभावमा कानुन
धनगढीस्थित जिल्ला प्रशासन कार्यालयले होली पर्वमा संयम अपनाउन सबैलाई अपिल गरेको छ। अवांछित गतिविधि नगरेको खण्डमा कानुन अनुसार कारबाही गरिने चेतावनी दिइएको छ। यसमा, कोही कसैको इच्छाविपरीत हानिकारक वस्तु दल्ने कार्य नगर्न आग्रह गरिएको छ, ताकि सबैको सुरक्षा सुनिश्चित हुन सके।
- कानूनी चेतावनी: होली पर्वमा कुनै पनि प्रकारको आन्दोलन वा क्षति हुन नदिन प्रशासनले सावधानी बर taken राखेको छ।
- समुदायको सहयोग: सबै नागरिकहरूलाई संयम अपनाएर रमाइलो गर्न अनुरोध गरिएको छ।
अन्य क्षेत्रमा होलीको तयारी
बेतडी जस्तै, सुदूरपश्चिम र कर्णाली क्षेत्रमा पनि होली पर्वको तयारी जारी छ। यहाँका स्थानीयहरूले यो पर्वलाई आफ्नो संस्कृति, परम्परा र सामाजिक सद्भावलाई जोगाई राख्ने अवसरका रूपमा हेल्छन्। विभिन्न गाउँ र नगरपालिकामा होली खेलिने आयोजना गरिएको छ, जसले गर्दा स्थानीय समुदायमा खुल्लापन र उत्सवको वातावरण छ।
- आर्थिक सहयोग: धेरै विद्यालयहरूले होली खेलर त्यसबाट उठेको रकमलाई शिक्षकहरू र विद्यालयको विकासका लागि प्रयोग गरिरहेका छन्।
- पुस्तान्तरण: होली पर्वले पुस्तान्तरणमा पनि महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ, जहाँ युवापुस्तालेaged पुस्ताबाट होलीको परम्परा र इतिहास सिक्छन्।
होलीका लागि केही उपयोगी जानकारी
- होलीको अर्थ: खुशी, मित्रता र सद्भावको पर्व।
- होलीको तिथि: फागुपूर्णिमा
- होलीको इतिहास: होलिका र प्रह्लादको कथा र भगवान् विष्णुले हिरण्यकश्यपुलाई पराविजित गरेका घटनासँग जोडिएको छ।
- होलीका गतिविधि: रङ लगाउने, अबिर दल्ने, होली गीत गाउने, रमाइलो गरिने।
- होलीमा ध्यान दिइने कुरा: संयम राख्नुहोस, अरुलाई हानि नोक्सान नहुलास्।
होली एक सुन्दर र रमाइलो पर्व हो, तर यसलाई संयमसाथ मनाउनु महत्त्वपूर्ण छ। यस पर्वको अर्थलाई बुझी, सबैको सुरक्षालाई ध्यान राखेर रमाइलो गरौं।
(नोट: यस लेखमा दिइएको सबै जानकारी तथ्यपरक छ र समाचार तथा अनुसन्धानको आधारमा तयार पारिएको छ।)